Page 9 - 100 truyện nghề báo

9
BÁN DẦU CÙ LÀ MỜI MUA BÁO
ong ruổi khắp các đường phố để bán
R dạo dầu cù là, thực chất là nhằm quảng
bá và phát hành báo, đó là câu chuyện
thú vị về Nguyễn An Ninh - nhà yêu nước, nhà báo
tên tuổi thuộc nhóm “Ngũ long” đầu thế kỷ XX.
Tốt nghiệp trường Luật ở Pari (Pháp) nhưng vì
đam mê đấu tranh ngôn luận mà Nguyễn An Ninh
đã quyết định chọn báo chí làm diễn đàn chính để
bày tỏ nhiệt huyết và chí hướng yêu nước của mình.
Năm 1923, để tờ báo La Cloche Fêlée (Chuông rạn/
Chuông rè) ra mắt độc giả, chủ bút Nguyễn An Ninh
phải tự mình phụ trách đủ mọi công việc từ viết bài
đến xếp chữ, kể cả bán báo trong bối cảnh cực kỳ
căng thẳng do tờ báo bị nhà cầm quyền Pháp o ép,
hăm dọa, kiểm soát chặt chẽ. Cha là Nguyễn An
Khương - một trí thức Nho học yêu nước từng tham
gia phong trào Đông Du do Phan Bội Châu lãnh đạo ,
1
đành phải bán cả ruộng để giúp ông có tiền trang trải
chi phí. Mật thám phát hiện ai có tờ La Cloche Fêlée
trong người là thẳng tay đuổi học, đuổi việc. Vì vậy,
chủ nhà in, thợ sắp chữ liên tục phải thay đổi.
Tác giả Hồ Hữu Tường trong cuốn Bốn mốt
năm làm báo, cho rằng, tình thế khó khăn đó đã buộc
1. Xem “Nguyễn An Ninh - Nhà văn hóa, lãnh tụ lớn của phong trào yêu nước Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám
năm 1945”, http://www.baotanglichsu.vn, ngày 11/12/2012.
26 NGŨ LONG LÀNG BÁO VIỆT
“Nguyễn An Ninh
chạy phăng phăng
trên chiếc xe đạp,
khắp nẻo đường để
bán dầu cù là cả ngày, Nguyễn An Ninh
đến tối dừng chân nơi thời sinh viên ở Pháp
một nhà quen, thiên hạ bu chung quanh mà nghe
Ninh giải thích những bài vở được đăng trong số. Bởi
báo viết bằng tiếng Tây mà người đọc lại không đọc
được rất nhiều, thêm Ninh có biệt tài diễn tả rất bình
dân”. Nhà báo Lê Minh Quốc miêu tả thêm về “mái
tóc “bombé” theo kiểu “philôxốp à mode de Nguy-
en An Ninh” khi đi rao bán dầu cù là, bán báo trên
khắp đường phố Sài Gòn” trong cuốn sách Nguyễn
An Ninh - Dấu ấn để lại.
Như vậy, Nguyễn An Ninh đi bán dầu cù là
không chỉ để bán báo, tuyên truyền cho tờ báo
tiếng Pháp La Cloche Fêlée, mà còn là sự cải trang
để tìm các đồng chí trong Đảng Thanh niên cao
vọng do ông sáng lập để giới thiệu cho Đảng
Cộng sản.
Quét QR
để nghe Audio